Start-upy to bardzo specyficzny segment rynku, który mocno oddziałuje na rozwój całej gospodarki. Wyniki raportu opracowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pn. „Start-upy w Polsce”[1] wskazują, że aby w naszym kraju powstawały i rozwijały się młode i innowacyjne firmy, trzeba je wzmocnić zarówno w początkowym, jak i w późniejszym etapie procesu przedsiębiorczości. Jedną z takich form wsparcia są ulgi podatkowe oraz preferencyjne opodatkowanie działalności. Przyjrzyjmy się dostępnym rozwiązaniom!

Powszechnie start-up uchodzi za nowo utworzoną firmę działającą na rynku nie dłużej niż 5–10 lat, która chce oferować na rynku innowacyjne, nieznane lub dotychczas niedostępne produkty czy usługi. Start-up cechuje zarówno wyższe ryzyko niż w przypadku „tradycyjnych” przedsięwzięć, jak i wyższy zwrot z inwestycji w przypadku sukcesu.

Ulgi podatkowe dla start-upów

Polski Ład oferuje przedsiębiorcom rozwiązania podatkowe, które pomogą im się rozwijać i wychodzić na nowe rynki. Wprowadza m.in. pakiet ulg dla innowacyjnych firm. Jedną z nich jest ulga dla venture capital (kapitał podwyższonego ryzyka). Inwestor, będący osobą fizyczną, który chce pomnożyć swoje środki poprzez inwestycję w fundusze venture capital w formie alternatywnej spółki inwestycyjnej (ASI) lub bezpośrednio w spółki kapitałowe, w których co najmniej 5% udziałów ma ASI, już na wejściu może skorzystać z ulgi w wysokości 50% kwoty inwestycji w roku podatkowym. To rozwiązanie poprawia dostęp do finansowania dla start-upów i ASI, które w nie inwestują. Kwotę wydatków na takie udziały (akcje) podatnik odlicza od swojego dochodu podlegającego opodatkowaniu skalą podatkową albo podatkiem liniowym, w maksymalnej wysokości 250 tys. złotych w roku podatkowym.

Rozwój firmy nie jest możliwy bez odpowiedniego finansowania i know-how. Tam, gdzie tradycyjne narzędzia okazują się niewystarczające, konieczne są rozwiązania szyte na miarę. Jeżeli innowacyjna spółka kapitałowa (start-up) szuka inwestora, może skorzystać z pośrednictwa funduszu Venture Capital. Ulgi podatkowe związane z funduszami venture capital (dla inwestorów, jak i samych funduszy) są stosowane także w innych państwach np. we Francji i Wielkiej Brytanii.

Ulga w PIT

Inwestor będący osobą fizyczną, który chce pomnożyć swoje środki inwestując w takie fundusze venture capital w formie alternatywnej spółki inwestycyjnej (ASI) lub bezpośrednio w spółki kapitałowe, w których co najmniej 5% udziałów (akcji) posiada ASI, już na wejściu będzie mógł skorzystać z ulgi w wysokości 50 proc. kwoty inwestycji, w roku podatkowym. Poprawi to dostęp do finansowania dla startupów i ASI, które inwestują w startupy.

Kwotę wydatków na takie udziały (akcje) podatnik odlicza od swojego dochodu podlegającego opodatkowaniu skalą podatkową, albo podatkiem liniowym, w maksymalnej wysokości 250 tys. złotych w roku podatkowym.

Dodatkowe warunki uprawniające do skorzystania z ulgi:

  • wspólnikiem w ASI, jest podmiot, który nabył lub objął udziały w ASI sfinansowane ze środków europejskich, niemające charakteru bezzwrotnego oraz przeznaczone na inwestycje venture capital w Polsce;
  • podatnik musi zawrzeć z ASI umowę inwestycyjną;
  • podatnik nie może być z ASI, albo ze spółką kapitałową w której ASI posiada co najmniej 5% udziałów być podmiotem powiązanym w okresie 2 lat poprzedzających dzień pierwszego nabycia lub objęcia udziałów (akcji) w ASI lub spółce kapitałowej;
  • podatnik musi posiadać udziały (akcje) co najmniej 24 miesiące.

Więcej informacji na: https://www.podatki.gov.pl/wyjasnienia/polski-lad-wspiera-biznes-ulga-dla-venture-capital/

Według raportu z 2022 roku pn. „Start-up Poland” kluczową rolę na polskim rynku odgrywają krajowe fundusze venture capital, z których skorzystało 28 proc. badanych firm.

Inne ulgi[1] dla start-upów w ramach Polskiego Ładu to:

  • Ulga na IPO wraz z ulgą na inwestycje w giełdowych debiutantów – celem jest ułatwienie polskim firmom wejścia na giełdę i znalezienia inwestorów. Z ulgi mogą skorzystać spółki akcyjne, które są polskimi rezydentami podatkowymi, nie są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych, zamierzają wyemitować dodatkowe akcje w pierwszej ofercie publicznej, upubliczniając spółkę przez wprowadzenie jej akcji do obrotu giełdowego.
  • Ulga konsolidacyjna – ma ułatwić ekspansję inwestycyjną przedsiębiorców działających na terenie RP przez międzynarodowy rozwój przedsiębiorstwa związany z nabywaniem udziałów w innych spółkach. Polega na odliczeniu kwoty wydatków na nabycie udziałów lub akcji w spółce posiadającej osobowość prawną od podstawy opodatkowania. Odliczenie nie może wynieść więcej niż 250 tys. zł w roku podatkowym. Ulga konsolidacyjna będzie oferowana z założenia polskim firmom, które poprzez przejęcie innych podmiotów zdecydują się na uratowanie np. swojego kontrahenta, dostawcy lub innego podmiotu potrzebującego wsparcia.
  • Ulga na ekspansję – polega na możliwości dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów, które poniosła firma, aby rozszerzać swoje rynki zbytu – zarówno krajowe, jak i zagraniczne. Ulga umożliwia rozliczenie w podatku dochodowym 200% poniesionych kosztów, czyli: 100% jako koszt uzyskania przychodów, 100% jako odliczenie w ramach ulgi. Jeśli osiągasz dochody (przychody) z pozarolniczej działalności gospodarczej, z której dochody są opodatkowane na ogólnych zasadach według skali podatkowej (czyli wg stawki 12% lub 32%) lub podatkiem liniowym – możesz skorzystać z ulgi na ekspansję.
  • Ulga IP Box – polega na opodatkowaniu preferencyjną 5-procentową stawką CIT/PIT dochodów uzyskiwanych przez podatnika z komercjalizowania kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Z ulgi mogą skorzystać przedsiębiorcy opodatkowani w ramach skali podatkowej (PIT-36), podatkiem liniowym (PIT-36L), podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych (CIT-8). Ulga B+R dla firm prowadzących działalność badawczo-rozwojową – polega na odliczeniu od podstawy opodatkowania części kosztów uzyskania przychodów, poniesionych na tę działalność. Od 2022 r. każda firma może odliczyć do 200% kosztów kwalifikowanych wyodrębnionych w swojej ewidencji.
  • Ulga na prototyp – jest nowym instrumentem, który skierowany został do podatników opracowujących nowych produkt w ramach działalności B+R. Pozwoli taniej wytworzyć prototyp, a następnie wdrożyć wynalazek do produkcji. Ulga pozwala na odliczenie od podstawy opodatkowania dodatkowych 30% kosztów związanych z produkcją próbną nowego produktu oraz wprowadzeniem nowego produktu na rynek.

Więcej informacji na: https://www.podatki.gov.pl/niskiepodatki/przedsiebiorca-niskie-podatki/ulgi-na-rozwoj-firm-niskie-podatki/

Korzystne zmiany

Przedsiębiorcy, którzy w 2023 r. korzystali z Małego ZUS-u Plus (MZ+) i których przychód w roku poprzedzającym nie przekroczył 120 tys. zł, będą mogli dłużej opłacać niższe składki ZUS.  Proponowane zmiany weszły w życie 1 sierpnia br.

Więcej informacji na: https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/dodatkowy-rok-z-malym-zus-plus

Warto przypomnieć, że od 1 stycznia 2020 r. zaczęło obowiązywać wiele korzystnych dla przedsiębiorców zmian w regulacjach, tj: mikrorachunki, ułatwiające płatności PIT, CIT i VAT, nowe regulacje dotyczące mechanizmu podzielonej płatności. Podatnicy PIT i CIT zaczęli korzystać z tzw. ulgi na złe długi (wcześniej taką możliwość mieli tylko podatnicy VAT). Weszła w życie duża część Pakietu Przyjazne Państwo, w tym m.in. prawo do błędu dla firm przez pierwszy rok działalności, kolejne ułatwienia sukcesji przedsiębiorstw, ochrona konsumencka dla firm zarejestrowanych w CEIDG oraz wydłużenie terminu rozliczenia VAT w imporcie.

Podatki w start-upach

Aż 77% wszystkich start-upów w Polsce to spółki z ograniczoną odpowiedzialnością[3]. Młode firmy w formie spółki mogą skorzystać z 9% podatku CIT. Celem działania jest rozwój przedsiębiorczości i wspieranie małych firm. Podatek (19%) płacą również wspólnicy od wypłaconych im dywidend.

Spółka start-upowa może skorzystać także z tzw. estońskiego CIT-u (ryczałtu od przychodów spółek). Ryczałt od dochodów jest płacony w momencie wypłaty zysku i w innej wysokości niż standardowy CIT. Dla małych podatników i dla podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej estoński CIT wynosi 10%. W przypadku pozostałych podatników jest to 20%. W estońskim CIT podatek płacą również wspólnicy. Podatek z tytułu wypłaty dywidendy ze spółki opodatkowanej estońskim CIT-em jest płacony na preferencyjnych zasadach, czyli podlega pomniejszeniu o 90% lub 70% kwoty podatku należnego spółki przypadającego na udział wspólnika.

Z kolei start-up w postaci jednoosobowej działalności gospodarczej ma do wyboru trzy formy opodatkowania; ryczałt – ze stawką zależną od rodzaju działalności, podatek liniowy z 19% stawką podatku oraz podatek na zasadach ogólnych (wg skali podatkowej), z podatkiem 12% dla dochodów do 120 000, a powyżej – podatek wzrasta do 32%.

Więcej informacji na: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00251

[1] https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/Startupy-w-Polsce—raport-2019_200117.pdf
[2] W sprawie szczegółowych informacji na temat przysługujących ulg należy się kontaktować z właściwym urzędem skarbowym.
[3] https://startuppoland.org/wp-content/uploads/2022/11/Polskie-Startupy-2022-1.pdf

parp.gov.pl